Máy bay không thể hạ cánh gấp ngay cả khi có tình huống khẩn cấp – Vì sao?

Nội Dung Chính

Máy bay không thể hạ cánh gấp ngay cả khi có tình huống khẩn cấp – Vì sao?

Khi có sự cố trong cabin, nhiều người nghĩ rằng máy bay sẽ lập tức quay đầu hoặc hạ cánh khẩn cấp tại sân bay gần nhất. Tuy nhiên, trong thực tế, máy bay không thể “hạ cánh gấp” như xe ô tô tấp vào lề. Vậy điều gì khiến quá trình hạ cánh trong tình huống khẩn cấp lại phức tạp và mất thời gian đến vậy? Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết.

Không có “lề đường” trên bầu trời

Máy bay hoạt động ở độ cao từ 9.000–12.000 mét và với vận tốc khoảng 800–900 km/h. Trong môi trường như vậy, không có khái niệm “tấp ngay vào lề” như xe máy hay ô tô. Việc hạ cánh là cả một quá trình phức tạp, cần tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và tổ bay.

Hạ cánh khẩn cấp không có nghĩa là “ngay lập tức”

Hạ cánh khẩn cấp (emergency landing) nghĩa là máy bay sẽ hạ cánh sớm hơn kế hoạch do tình huống đặc biệt: có hành khách gặp vấn đề sức khỏe, lỗi kỹ thuật nghiêm trọng, khói trong cabin, hay các nguy cơ an ninh.

Tuy nhiên, “sớm hơn” không đồng nghĩa với “ngay lập tức”. Máy bay cần:

Xác định vị trí sân bay phù hợp nhất (về khoảng cách, thời tiết, độ dài đường băng)
Liên lạc với kiểm soát không lưu để xin quyền hạ cánh
Giảm độ cao một cách an toàn và theo đúng quy trình kỹ thuật
Xả nhiên liệu nếu quá nặng (trên một số dòng máy bay)

Xả nhiên liệu – bước quan trọng nhưng tốn thời gian

Máy bay khi cất cánh thường chứa đầy nhiên liệu, đủ cho toàn bộ hành trình. Nếu hạ cánh sớm trong khi trọng lượng còn quá nặng, rủi ro nổ lốp hoặc hư hỏng cấu trúc càng đáp sẽ rất cao.

Một số máy bay (như Boeing 777, Airbus A350…) được trang bị hệ thống xả nhiên liệu trên không. Quá trình này mất 15–30 phút hoặc hơn, tùy vào lượng cần xả và độ cao bay.

Nếu không thể xả nhiên liệu, tổ bay sẽ cần bay vòng quanh để tiêu hao bớt trọng lượng – gây thêm trì hoãn cho quá trình hạ cánh.

Kiểm soát không lưu và thứ tự hạ cánh

Ngay cả khi đã quyết định hạ cánh khẩn, máy bay không thể “chen ngang” giữa hàng chục chuyến bay đang chờ hạ cánh tại sân bay. Kiểm soát không lưu sẽ ưu tiên chuyến bay khẩn, nhưng vẫn cần thời gian điều phối để tránh va chạm và xáo trộn không phận.

Trong lúc chờ, máy bay có thể phải bay vòng để giữ khoảng cách an toàn với các máy bay khác, đặc biệt ở các sân bay đông đúc như Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Narita hay Incheon.

Chuẩn bị mặt đất cũng mất thời gian

Hạ cánh khẩn cấp đòi hỏi mặt đất phải chuẩn bị nhiều thứ trước khi máy bay chạm đường băng:

Điều phối xe cứu thương, cứu hỏa, xe thang
Kích hoạt quy trình khẩn cấp tại sân bay
Dọn đường băng, tạm dừng các hoạt động khác

Tất cả cần ít nhất vài phút đến hàng chục phút tùy theo mức độ khẩn cấp.

Tổ bay phải đánh giá mức độ sự cố

Không phải sự cố nào cũng bắt buộc phải hạ cánh gấp. Trong nhiều trường hợp, ở lại trên không vẫn an toàn hơn là hạ cánh vội vàng. Ví dụ:

Một hành khách bị đau bụng nhẹ
Có cảnh báo lỗi nhưng chưa rõ nguyên nhân
Khói nhẹ do thiết bị điện nhưng đã kiểm soát

Tổ bay phải đánh giá kỹ lưỡng, tham khảo ý kiến mặt đất và ưu tiên quyết định an toàn nhất cho tất cả mọi người.

Kết luận

Hạ cánh khẩn cấp là phương án quan trọng để ứng phó sự cố trên không, nhưng không bao giờ là hành động hấp tấp. Nó đòi hỏi quy trình rõ ràng, phối hợp nhiều bên và thực hiện với độ chính xác cao. Lần tới nếu nghe thông báo “máy bay đang chuyển hướng vì lý do kỹ thuật”, hãy yên tâm rằng bạn đang được tổ bay xử lý mọi thứ theo cách an toàn nhất có thể.