Ngành Hàng Không Sẵn Sàng Bay “Xanh” Hơn?

Nội Dung Chính

Ngành Hàng Không Sẵn Sàng Bay “Xanh” Hơn?

Ngành hàng không toàn cầu đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc giảm thiểu tác động đến môi trường và hướng tới phát triển bền vững. Với mức phát thải khí nhà kính chiếm khoảng 2-3% tổng lượng phát thải toàn cầu hiện nay, dự kiến sẽ tăng lên 25% vào năm 2050 nếu không có biện pháp can thiệp hiệu quả. Để đối phó với thách thức này, ngành hàng không đang tích cực triển khai các chiến lược và công nghệ nhằm giảm phát thải và thúc đẩy xu hướng “bay xanh”.

1. Nhiên liệu hàng không bền vững (SAF): Giải pháp tiềm năng

Giải pháp tiềm năng là dùng Nhiên liệu Hàng không Bền vững (SAF) từ nguồn tái tạo như dầu ăn, chất thải nông nghiệp, tảo. SAF giúp giảm đáng kể khí thải CO₂, có thể giảm tới 80% trong suốt vòng đời nhiên liệu. Chi phí SAF cao gấp 2-3 lần nhiên liệu thường, gây khó khăn cho việc triển khai rộng rãi. Sản lượng SAF rất thấp, dưới 0,1% tổng nhiên liệu hàng không toàn cầu. Chính phủ và tổ chức hàng không đang xem xét ưu đãi thuế, trợ cấp để thúc đẩy SAF.

2. Cam kết của các quốc gia và tổ chức quốc tế

Tại COP26, nhiều quốc gia, gồm Việt Nam, cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Các chiến lược tăng trưởng xanh và bền vững trong hàng không đang được xây dựng và triển khai. ICAO đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào 2050, nhấn mạnh SAF, công nghệ tiên tiến và quản lý không lưu. IATA cũng đặt mục tiêu này và kêu gọi chính phủ hỗ trợ mạnh mẽ để phát triển nhiên liệu bền vững.

3. Đổi mới công nghệ và thiết kế máy bay

Ngoài việc chuyển đổi nhiên liệu, các nhà sản xuất máy bay đang tập trung vào việc phát triển công nghệ và thiết kế mới nhằm giảm tiêu thụ nhiên liệu và phát thải. Một số hướng đi chính bao gồm:

Máy bay điện và hybrid:
Airbus và Boeing đang nghiên cứu các mẫu máy bay chạy bằng điện và hybrid để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Vật liệu nhẹ:
Việc sử dụng vật liệu composite nhẹ giúp giảm trọng lượng máy bay, từ đó giảm tiêu thụ nhiên liệu.
Động cơ hiệu suất cao:
Các hãng sản xuất động cơ như Rolls-Royce và Pratt & Whitney đang phát triển động cơ có hiệu suất nhiên liệu cao hơn và ít phát thải hơn.

4. Quản lý không lưu hiệu quả

Cải thiện quản lý không lưu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải. Việc tối ưu hóa lộ trình bay, giảm thời gian chờ và hạ cánh hiệu quả giúp giảm lượng nhiên liệu tiêu thụ và khí thải. Các hệ thống quản lý không lưu hiện đại đang được triển khai để hỗ trợ mục tiêu này, chẳng hạn như:

Hệ thống kiểm soát không lưu số hóa:
Cho phép tối ưu hóa đường bay theo thời gian thực, giảm khoảng cách bay không cần thiết.
Công nghệ hạ cánh chính xác:
Giúp máy bay tiếp cận sân bay theo lộ trình tiết kiệm nhiên liệu nhất.
Hợp tác quốc tế về không phận xanh:
Một số khu vực đang thử nghiệm việc điều phối không lưu chung để giảm tắc nghẽn và tối ưu hóa không phận.

5. Hợp tác quốc tế và vai trò của các tổ chức hàng không

Các tổ chức hàng không quốc tế như ICAO và IATA đang thúc đẩy các sáng kiến và tiêu chuẩn nhằm giảm phát thải trong ngành. Một trong những sáng kiến quan trọng nhất là Chương trình bù đắp và giảm thiểu carbon cho hàng không quốc tế (CORSIA), yêu cầu các hãng hàng không bù đắp lượng khí thải CO₂ vượt quá mức của năm 2020 thông qua các dự án giảm phát thải.

Nhiều hãng lớn như British Airways, Lufthansa, Singapore Airlines đầu tư mạnh vào SAF và năng lượng thay thế. Một số hãng cam kết chỉ dùng máy bay thế hệ mới với mức tiêu thụ nhiên liệu thấp hơn.

6. Thách thức và triển vọng

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, ngành hàng không vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc giảm phát thải. Một số vấn đề chính bao gồm:

Chi phí cao của SAF:
Do quy mô sản xuất còn nhỏ, giá thành SAF vẫn cao, cần có chính sách hỗ trợ từ chính phủ để thúc đẩy phát triển.
Đầu tư lớn vào công nghệ mới:
Việc phát triển máy bay điện, hybrid hay hydro đòi hỏi thời gian và nguồn vốn rất lớn.
Sự cần thiết của hợp tác toàn cầu:
Ngành hàng không là một ngành mang tính quốc tế cao, đòi hỏi sự phối hợp giữa các quốc gia để triển khai các biện pháp giảm phát thải hiệu quả.

Tuy nhiên, với cam kết mạnh mẽ và tiến bộ công nghệ, ngành hàng không có triển vọng “xanh” hơn. Kết hợp SAF, công nghệ tiên tiến, tối ưu không lưu và chính sách hỗ trợ sẽ giảm tác động môi trường.

Kết luận

Ngành hàng không đang đổi mới để giảm tác động môi trường và hướng tới phát triển bền vững. Dù còn thách thức, nhiên liệu bền vững, công nghệ và chính sách hỗ trợ sẽ giúp giảm phát thải. Đây là trách nhiệm và cơ hội cho các hãng bay tiên phong phát triển xanh, hướng tới bền vững.