Quy định hàng nguy hiểm (DGR) theo IATA

Quy định IATA về vận chuyển hàng nguy hiểm

Nội Dung Chính

Hướng dẫn vận chuyển hàng nguy hiểm (Dangerous Goods – DGR) theo IATA

Trong vận tải hàng không, không phải loại hàng nào cũng có thể gửi bình thường. Một số mặt hàng chứa chất nguy hiểm có thể gây rủi ro trong quá trình bay, được gọi là Dangerous Goods (DGR).
IATA đã ban hành bộ quy định chi tiết – IATA Dangerous Goods Regulations (DGR) – để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi vận chuyển loại hàng này.

1. Hàng nguy hiểm (Dangerous Goods – DGR) là gì?

Mã hàng nguy hiểm (Dangerous Goods Code)

Hàng nguy hiểm là những vật phẩm hoặc chất có khả năng gây nguy hiểm cho sức khỏe con người, an toàn chuyến bay hoặc môi trường nếu không được xử lý đúng cách.
Theo IATA, hàng DGR được phân thành 9 nhóm chính dựa trên tính chất nguy hiểm:

Chất nổ (Explosives) – pháo, đạn, pháo hoa.
Khí (Gases) – khí nén, bình gas, bình oxy.
Chất lỏng dễ cháy (Flammable Liquids) – xăng, sơn, dung môi, cồn.
Chất rắn dễ cháy (Flammable Solids) – diêm, bột kim loại.
Chất oxi hóa & peroxide hữu cơ (Oxidizing substances & Organic peroxides) – hydrogen peroxide, nitrate.
Chất độc & chất lây nhiễm (Toxic & Infectious substances) – thuốc trừ sâu, mẫu bệnh phẩm, virus.
Phóng xạ (Radioactive materials) – đồng vị phóng xạ dùng trong y tế.
Chất ăn mòn (Corrosives) – acid, kiềm, pin ướt.
Hàng nguy hiểm khác (Miscellaneous dangerous goods) – pin lithium, nam châm mạnh, thiết bị điện tử có pin.

2. Cách nhận biết hàng nguy hiểm trong vận chuyển hàng không

Không phải người gửi nào cũng biết hàng của mình thuộc nhóm DGR. Vì vậy, trước khi gửi, cần kiểm tra nhãn hoặc tài liệu kỹ thuật.
Một số dấu hiệu nhận biết:

Có nhãn cảnh báo nguy hiểm (Danger, Warning, Flammable, Toxic…).
Có biểu tượng hình kim cương với số lớp (Class 1–9).
Là sản phẩm hóa chất, pin, chất tẩy, dung dịch áp suất cao hoặc dung môi công nghiệp.
Nếu không chắc, nên khai báo trước với hãng hàng không hoặc đại lý logistics để được tư vấn.

3. Quy định IATA về vận chuyển hàng nguy hiểm

Quy định IATA về vận chuyển hàng nguy hiểm

Theo IATA DGR, mọi loại hàng nguy hiểm muốn vận chuyển bằng đường hàng không phải tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu sau:

Phân loại (Classification): xác định đúng nhóm DGR, UN number (số nhận dạng Liên Hợp Quốc) và packing group (mức độ nguy hiểm).
Đóng gói (Packaging): sử dụng bao bì đạt chuẩn UN, chịu va đập, rò rỉ, áp suất và nhiệt độ.
Ghi nhãn (Labeling): dán nhãn cảnh báo rõ ràng theo từng nhóm DGR, có mã UN và hướng xử lý.
Khai báo (Documentation): kèm theo Shipper’s Declaration for Dangerous Goods – tờ khai hàng nguy hiểm bắt buộc theo mẫu IATA.
Đào tạo (Training): người đóng gói, khai báo và xử lý hàng DGR phải có chứng nhận đào tạo DGR được IATA công nhận.

4. Một số loại hàng DGR phổ biến

Pin lithium (Lithium Battery): dùng trong laptop, điện thoại, xe điện – phải được đóng gói cách nhiệt, chống chập điện.
Bình xịt (Aerosol): như sơn xịt, thuốc xịt tóc, diệt côn trùng – thuộc nhóm chất khí nén, giới hạn dung tích.
Sơn, dung môi: nhóm chất lỏng dễ cháy, cần bao bì kín và thông gió tốt.
Mẫu sinh học (Biological samples): có thể chứa vi sinh vật – phải được xử lý trong 3 lớp bao bì y tế chuyên dụng.
Thiết bị có nam châm mạnh: như loa, motor – có thể ảnh hưởng đến la bàn máy bay, phải kiểm định từ lực trước khi gửi.

Pin lithium (Lithium Battery)

5. Quy trình vận chuyển hàng nguy hiểm theo IATA

Quy trình cơ bản gồm 5 bước:

Phân loại hàng (Identify & Classify)
- Xác định đúng loại hàng theo Class và UN number.
Đóng gói đạt chuẩn (Package)
- Dùng vật liệu được IATA phê duyệt (UN Certified Packaging).
Ghi nhãn, dán mã cảnh báo (Label & Mark)
- Ghi rõ UN number, class, hướng mũi tên “This Way Up”, tên hàng và người gửi.
Khai báo chứng từ (Documentation)
- Chuẩn bị Shipper’s Declaration for Dangerous Goods và vận đơn hàng không (Air Waybill).
Kiểm tra và chấp thuận (Acceptance Check)
- Hãng hàng không sẽ kiểm tra kỹ theo IATA DGR Checklist trước khi cho phép vận chuyển.

6. Những hàng nguy hiểm bị cấm tuyệt đối

Theo IATA, các loại hàng sau không được phép vận chuyển bằng máy bay dân dụng:

Thuốc nổ quân dụng, đạn thật, pháo.
Chất phóng xạ có mức độ cao.
Chất độc mạnh, khí độc, chất gây ngạt.
Hóa chất ăn mòn mạnh không có bao bì đạt chuẩn.
Các vật phẩm chưa được phân loại hoặc không có nhãn DGR hợp lệ.

7. Lưu ý cho người gửi hàng

Luôn khai báo trung thực về hàng hóa – nếu cố tình che giấu có thể bị phạt nặng.
Không tự ý tái đóng gói hàng nguy hiểm nếu không có chứng nhận DGR.
Nên chọn đơn vị logistics có giấy phép vận chuyển hàng DGR và nhân sự được IATA chứng nhận.
Giữ bản copy của Declaration Form và kiểm tra lại trước khi hàng lên máy bay.

8. Lợi ích khi tuân thủ đúng quy định DGR

Đảm bảo an toàn chuyến bay.
Giảm rủi ro hư hại hoặc phạt hành chính.
Tăng uy tín cho doanh nghiệp xuất khẩu.
Thuận lợi khi thông quan và làm việc với hãng hàng không quốc tế.

Kết luận

Vận chuyển hàng nguy hiểm bằng đường hàng không đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định IATA DGR. Việc hiểu rõ cách phân loại, đóng gói, ghi nhãn và khai báo sẽ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối trong toàn bộ chuỗi logistics hàng không.

Nếu bạn thường xuyên xuất khẩu hàng đặc biệt, hãy đầu tư đào tạo nhân viên và hợp tác với đơn vị có chứng nhận IATA DGR Handling để vận chuyển an toàn, nhanh chóng và đúng chuẩn quốc tế.