Thời Điểm Nguy Hiểm Nhất Khi Đi Máy Bay

Nội Dung Chính

Thời Điểm Nguy Hiểm Nhất Khi Đi Máy Bay

Máy bay an toàn nhờ công nghệ tiên tiến, kiểm soát chặt chẽ và tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Tuy nhiên, rủi ro không đồng đều trong suốt chuyến bay. Theo Boeing và IATA, hơn 80% tai nạn xảy ra khi cất cánh và hạ cánh. Hai giai đoạn này chịu ảnh hưởng lớn từ kỹ thuật, thời tiết và con người. Vậy tại sao chúng nguy hiểm, và hành khách cần lưu ý gì để an toàn?

1. Cất Cánh – Thử Thách Đầu Tiên Của Chuyến Bay

Cất cánh là một trong những giai đoạn quan trọng nhất của chuyến bay, đòi hỏi động cơ phải hoạt động ở công suất tối đa để giúp máy bay rời khỏi mặt đất. Đây cũng là thời điểm mà bất kỳ sự cố nào cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng vì máy bay còn ở độ cao thấp và có rất ít thời gian để xử lý sự cố.

a) Động Cơ Chịu Áp Lực Lớn

Khi cất cánh, động cơ phải cung cấp lực đẩy mạnh nhất để nâng máy bay khỏi mặt đất.
Nếu động cơ gặp trục trặc, phi công có rất ít thời gian để phản ứng trước khi máy bay đạt độ cao an toàn.

Một ví dụ điển hình là chuyến bay US Airways 1549 (2009), khi máy bay va chạm với một đàn chim ngay sau khi cất cánh, khiến cả hai động cơ hỏng hoàn toàn. Phi công Sully Sullenberger đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống sông Hudson để cứu toàn bộ hành khách.

b) Điều Kiện Thời Tiết Ảnh Hưởng Lớn

Gió lớn, mưa bão hoặc sương mù có thể làm máy bay mất ổn định ngay khi rời khỏi mặt đất.
Sét đánh có thể gây ảnh hưởng đến hệ thống điện tử và động cơ.

Ví dụ, chuyến bay Concorde Air France 4590 (2000) gặp tai nạn ngay khi cất cánh do lốp bị nổ, làm vỡ thùng nhiên liệu và gây cháy động cơ. Máy bay mất kiểm soát chỉ trong vài phút sau khi rời đường băng.

c) Lỗi Kỹ Thuật Và Con Người

Nếu phi công điều khiển sai hoặc hệ thống cảm biến bị lỗi, máy bay có thể không đạt được góc nâng phù hợp.
Việc sắp xếp hành lý hoặc tải trọng không cân đối cũng có thể khiến máy bay mất cân bằng.

Một ví dụ đáng chú ý là vụ Tai nạn chuyến bay Air Midwest 5481 (2003), khi máy bay chở quá tải, khiến phi công không thể kiểm soát độ cao sau khi cất cánh, dẫn đến tai nạn thảm khốc.

Thời Điểm Nguy Hiểm Nhất Khi Đi Máy Bay

2. Hạ Cánh – Thời Điểm Nguy Hiểm Nhất

Theo thống kê, giai đoạn hạ cánh chiếm gần 49% số vụ tai nạn hàng không. Đây là lúc máy bay giảm độ cao, chuẩn bị tiếp đất, dễ gặp nguy hiểm nếu có sai sót nhỏ.

a) Yêu Cầu Kỹ Thuật Cao

Hạ cánh là một quá trình phức tạp, yêu cầu phi công phải điều chỉnh góc đáp, tốc độ và độ cao một cách chính xác.
Nếu tiếp đất quá nhanh, máy bay có thể bị vỡ bánh hoặc trượt khỏi đường băng.

Vụ tai nạn chuyến bay Asiana Airlines 214 (2013) tại sân bay San Francisco xảy ra do phi công hạ cánh với tốc độ quá chậm, khiến máy bay va chạm mạnh với mặt đất và bốc cháy.

b) Ảnh Hưởng Của Thời Tiết

Gió ngang có thể làm máy bay chệch hướng khi tiếp đất, buộc phi công phải điều chỉnh linh hoạt.
Đường băng trơn do mưa hoặc tuyết có thể làm máy bay mất kiểm soát, tăng nguy cơ trượt khỏi đường băng.

Vụ tai nạn chuyến bay Emirates 521 (2016) tại Dubai là một ví dụ điển hình. Máy bay hạ cánh trong gió lớn, phi công mất kiểm soát, máy bay bốc cháy sau khi tiếp đất.

c) Sự Cố Kỹ Thuật Khi Hạ Cánh

Nếu hệ thống bánh hạ cánh gặp trục trặc, máy bay có thể phải hạ cánh bằng bụng, gây nguy hiểm lớn.
Một số trường hợp phi công phải bay vòng nhiều lần để đốt nhiên liệu trước khi hạ cánh khẩn cấp.

Vụ tai nạn chuyến bay JetBlue 292 (2005) là một minh chứng. Máy bay gặp sự cố bánh trước bị kẹt nghiêng 90 độ, buộc phi công phải hạ cánh khẩn cấp với đầu bánh tiếp đất trong tư thế sai lệch.

3. Các Giai Đoạn Còn Lại Có An Toàn Hơn Không?

So với cất cánh và hạ cánh, giai đoạn bay bằng (cruise) ở độ cao khoảng 10.000 – 12.000 mét là thời điểm an toàn nhất trong chuyến bay.

Hệ thống tự động giúp máy bay duy trì độ cao và hướng bay ổn định.
Rủi ro trong giai đoạn này chủ yếu đến từ thời tiết xấu, nhiễu động không khí (turbulence) hoặc các vấn đề hiếm gặp về động cơ.

Một ví dụ đáng chú ý là vụ mất tích của chuyến bay MH370 (2014) của Malaysia Airlines. Máy bay biến mất khỏi radar khi đang ở giai đoạn bay bằng, và cho đến nay vẫn chưa tìm thấy xác máy bay.

Thời Điểm Nguy Hiểm Nhất Khi Đi Máy Bay

4. Hành Khách Cần Làm Gì Để Đảm Bảo An Toàn?

Dù không thể kiểm soát toàn bộ rủi ro, hành khách vẫn có thể tăng khả năng sống sót bằng cách tuân thủ các nguyên tắc an toàn:

a) Chọn Chỗ Ngồi An Toàn

Chỗ ngồi gần cửa thoát hiểm hoặc ở phía đuôi máy bay thường có tỷ lệ sống sót cao hơn.
Thống kê cho thấy những người ngồi gần lối đi có cơ hội thoát ra nhanh hơn khi có sự cố.

b) Luôn Thắt Dây An Toàn

Dây an toàn giúp hạn chế chấn thương trong trường hợp hạ cánh khẩn cấp hoặc nhiễu động không khí.
Hành khách nên giữ dây an toàn trong suốt chuyến bay, không chỉ khi cất cánh và hạ cánh.

c) Chú Ý Hướng Dẫn An Toàn

Nghe tiếp viên hướng dẫn về lối thoát hiểm và cách sử dụng mặt nạ dưỡng khí.
Xác định vị trí cửa thoát hiểm gần nhất để có thể phản ứng nhanh khi cần.

d) Tránh Mang Giày Cao Gót Hoặc Quần Áo Quá Chật

Giày cao gót có thể gây khó khăn khi di chuyển trong trường hợp khẩn cấp.
Quần áo rộng rãi giúp dễ dàng di chuyển hơn trong tình huống thoát hiểm.

5. Kết Luận

Máy bay an toàn nhất, nhưng cất cánh và hạ cánh vẫn nguy hiểm nhất. Rủi ro giảm nhờ công nghệ hiện đại và quy trình an toàn nghiêm ngặt. Hành khách tăng cơ hội sống sót bằng cách tuân thủ hướng dẫn và cảnh giác suốt chuyến bay.