Xuất nhập khẩu-Logistics có tiềm năng phát triển cực kì lớn, đặc biệt là sau khi Việt Nam tham gia hàng loạt các hiệp định quốc tế mang tính chiến lược như TPP, AEC, Liên minh kinh tế Á-Âu, Hiệp định Việt Nam-EU… Hai ngành có mối quan hệ mật thiết, chặt chẽ gắn bó với nhau. Logistics giúp vận hành, bơm và vận chuyển hàng hóa của các công ty xuất nhập khẩu.
Cơ hội phát triển nghề nghiệp trong hai ngành này cũng rất hấp dẫn so với mặt bằng chung của các khối ngành còn lại. Nhưng để hiểu rõ hơn về từng vị trí, từng yêu cầu công việc ra sao thì cũng không phải ai cũng rõ hết, và cũng chưa có bài viết nào sâu sắc giúp mọi người nẵm được các thông tin.
Hôm nay, xin được chia sẻ với các bạn các vị trí công việc chính nhất của xuất nhập khẩu-Logistics:

I. Công ty Xuất Khẩu

1. Sales Quốc Tế (Sales xuất khẩu)

Vị trí này có thể nói là yêu cầu cao nhất trong các vị trí làm việc tại doanh nghiệp mảng xuất nhập khẩu-Logistics. Yêu cầu phải nắm tổng hợp mọi kĩ năng cả về ngoại ngữ, giao tiếp, thuyết phục, đàm phán, hiểu về nghiệp vụ ngoại thương(thanh toán, giao nhận, chứng từ,hải quan…).
Các yêu cầu công việc với vị trí này là gì?
Tìm kiếm thông tin khách hàng quốc tế, chào giá và bán sản phẩm/dịch vụ của công ty cho các đối tác qua các nguồn, kênh… Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất, là nguồn sống của công ty và quyết định thu nhập của sales
Marketing, PR, quảng bá sản phẩm/dịch vụ của công ty hiệu quả nhất
Liên hệ, làm việc với Forwarder/Lines để xin giá cước, dịch vụ các tuyến
Giao dịch, đàm phán với khách hàng với mục tiêu bán được hàng. Có thể đưa đón, gặp gỡ trực tiếp với khách tại xưởng, kho, văn phòng, nhà máy hay sang nước ngoài gặp gỡ, công tác, hội chợ… Chăm sóc khách hàng cũ, mở rộng khách hàng mới
Chốt đơn hàng, làm hợp đồng, theo dõi việc mở thanh toán quốc tế, triển khai đóng hàng, lên kế hoạch lịch tàu xuất hàng với forwarder
Thông quan hải quan, nộp thuế, làm chứng từ đòi tiền khách hàng và cung cấp cho kế toán, hoàn thuế…
Theo dõi tiến độ hàng đi, chăm sóc khách hàng và xem phản hồi chất lượng…
Note: Việt Nam hiện xuất nhiều nông sản, lâm sản, thủy sản, may mặc, giày da nên các bạn có thể apply các vị trí sales các công ty ngành này khá nhiều.
Đãi ngộ: lương cứng thường dao động 6-10 triệu tùy năng lực + % thưởng doanh thu bán hàng,bán được nhiều thu lương cao + % hoa hồng cước mà Fwder trích lại
Để tìm hiểu thêm về nghề sales xuất khẩu, các bạn có thể tìm thêm ở đây (kéo xuống dưới cùng):

2. Chứng từ (Documentations – Docs)

Phần lớn chỉ có tại các công ty lớn, còn các công ty nhỏ Sales kiêm luôn tự làm chứng từ
Hỗ trợ sales làm chứng từ như Sales Contract, PI, kiểm tra L/C, lên kế hoạch book tàu và khai hải quan/nộp thuế thông quan xuất khẩu
Làm bộ chứng từ đòi tiền khách hàng gửi Sales theo T/T hay LC, DP…
Hỗ trợ việc lấy tờ khai, các chứng từ cần thiết khác và làm việc theo yêu cầu lãnh đạo…
Đãi ngộ: lương cố định: dao động 5-10 triệu/tháng, tăng dần theo kinh nghiệm và kỹ năng.

II. Công ty Nhập Khẩu

1. Mua hàng (Purchaser)

Purchasing là phòng phụ trách lo đầu vào cho công ty nhập khẩu. Nhân viên mua hàng(purchaser) có các nhiệm vụ như sau:
Tìm kiếm, đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp nước ngoài/trong nước phù hợp nhất để thu mua nguyên liệu, đầu vào cho hoạt động nhập khẩu của công ty
Giám sát, thực hiện việc chốt đơn hàng, triển khai kí hợp đồng mua hàng 2 bên
Thực hiện việc thanh toán quốc tế (mở LC, hay chuyển tiền TT…) cho người thụ hưởng nước ngoài
Gặp gỡ, giao dịch với đối tác nhà cung cấp nước ngoài
Kết hợp với bộ phận sales nội địa cập nhật tình hình bán hàng để lên kế hoạch thu mua, đặt hàng mới từ nhà cung cấp đúng tiến độ đảm bảo đủ hàng
Đãi ngộ: lương cứng dao động từ 7-10 triệu + % các đơn vị nhà cung cấp trích lại nếu mua hàng của họ. Vị trí này thường được các bạn nữ mong muốn ứng tuyển nhất trong ngành xuất nhập khẩu.

2.Chứng từ (Documentations – Docs)

Thường các công ty nhập khẩu quy mô nhỏ thì Purchaser kiêm luôn nhiệm vụ của Docs (gọi chung là phòng xuất nhập khẩu), tuy nhiên một số công ty lớn(như trong các tập đoàn, hay công ty khu công nghiệp, khu chế xuất) có thể tách riêng vị trí Chứng từ-Docs:
Kiểm tra bộ chứng từ nhập khẩu lô hàng. Lên kế hoạch truyền hải quan,nộp thuế và phối hợp với forwarder thông quan lô hàng
Làm việc với forwarder để sắp xếp việc giải phóng hàng, điều xe nội địa giao hàng về kho(trucking)
Theo dõi tiến độ hàng nhập và hỗ trợ sales nội địa lên công nợ, hóa đơn nội địa, kế hoạch đòi tiền khách hàng. Hỗ trợ bộ phận kế toán trong nghiệp vụ, chứng từ
Note: Không ai gọi là Sales nhập khẩu nhé, sales này trong công ty nhập khẩu là bán hàng nội địa sau khi hàng đã được nhập về rồi các bạn ạ.

III. Freight Forwarder/Shipping Lines

1. Sales Forwarder/Sales hãng tàu

Forwarder chào bán cước (freight) và dịch vụ all in(trucking nội địa, hun trùng, kiểm dịch, vệ sinh, thông quan, chứng nhận, giấy phép…) cho các công ty xuất (shipper hàng xuất) và nhập khẩu (consignee hàng nhập) àgửi báo giá, chốt đạt target đề ra. Trong khi đó, sales Lines thì thường chào bán cho Forwarder, cũng có thể chào trực tiếp Direct shipper/consignee(nhưng không nhiều, thường Lines chỉ chào cho Forwarder). Nhưng tùy lúc nếu “ế” và “đói” hàng, Lines sẽ chào trực tiếp chủ hàng
Làm việc với Lines/NVOCC check lịch tàu(frequency), giá cước(freight), phí(charges) và phụ phí(surcharges) để báo khách hàng, chịu áp lực phải cover đủ slots/chỉ tiêu doanh số với Lines thì mới có giá tốt
Chủ động tìm kiếm khách hàng qua các kênh, đi gặp gỡ, chăm sóc khách hàng (café, gặp tại công ty, giới thiệu…)
Khi có hàng thì phối hợp các bộ phận để handle hàng trôi chảy, xử lý các trouble nếu có, update cho các chủ hàng/consignee
Tùy công ty mạnh hàng xuất hay nhập mà sales logs có cách tiếp cận và lọc thông tin khách hàng tiềm năng nhất nhé, thể hiện được điểm mạnh nhất của bên mình.
Sales Logistics là vị trí chịu áp lực khá lớn, tuyển nhiều nhưng cũng khắc nghiệt và đào thải nhanh, sau 3 tháng nếu không có khách hàng sẽ rất chán nản.
Note: ngoài ra, Lines còn có vị trí điều phối: chuyên duyệt lệnh cấp cont, đổi lệnh, theo dõi tình hình tàu cắt máng/cập cảng… Vị trí này cũng khá vất vả, làm khuya
Đãi ngộ: thường lương cứng dao động 4-7 triệu + % benefit của lô hàng (dao động 15-30% benefit của lô hàng sau khi trừ chi phí). Có những bạn sales logistics lương 7-8tr/tháng, nhưng có những bạn thu hàng 30-50triệu/tháng hoặc hơn.

2.Chứng từ (Documentations – Docs)

Nhận các yêu cầu làm chứng từ xuất nhập khẩu cho các lô hàng từ sales chuyển sang.
Phải handle làm chứng từ xuất-nhập giúp khách nếu khách thuê forwarder làm như: Invoice, Packing list, C/O, Fumi, Phyto, Certificates khác, giấy phép, kiểm tra chất lượng hay chuyên ngành…
Truyền tờ khai hải quan xuất-nhập khẩu cho các lô hàng, sau đó bàn giao cho nhân viên hiện trường Ops đi thông quan tại chi cục
Làm Bill các lô hàng, lên Debit Note từ hệ thống để gửi Sales, sau đó sales gửi khách hàng
Nhận pre-alert từ Agent/Lines hàng nhập, khai manifest, làm “Thông báo hàng đến” (NOA) gửi khách hàng
Đãi ngộ: dao động từ 5-8 triệu/tháng, không có % doanh thu, tăng lương theo lộ trình

3. Hỗ trợ (Customer Support – Cus)

Một số công ty thì Docs và Cus làm như nhau, gọi chung là Docs. Công ty chuyên biệt mới phân ra Cus riêng
Liên hệ đại lý lines/agent nước ngoài để xin giá cước tốt nhất, xin Dem/Det, lấy booking từ lines để gửi sales hoặc gửi cho direct shipper
Sắp xếp phối hợp cùng điều vận để lên kế hoạch điều xe, đóng cont (trucking). Kiểm tra tiến độ đóng hàng, hạ bãi. Update status của các lô hàng xuất/nhập khẩu trên hệ thống để báo khách
Hỗ trợ sales/docs làm chứng từ các lô hàng xuất-nhập, check ETA…
Hỗ trợ các bộ phận khác, hoặc làm theo yêu cầu (vị trí đúng nghĩa chuyên hỗ trợ)
Đãi ngộ: dao động từ 5-8 triệu/tháng, không có % doanh thu, tăng lương theo lộ trình

4. Hiện trường/Giao nhận (Operations – Ops)

Vị trí này yêu cầu đi lại thường xuyên, vất vả nhất, làm nhiều quen dần, yêu cầu không cao như các vị trí khác:
Nhận bộ chứng từ xuất-nhập từ sales/docs và đi nộp thuế, thông quan hải quan hàng xuất hoặc đi lấy hàng (hàng nhập) tại chi cục, ICD, cảng, sân bay
Nhận hồ sơ và yêu cầu từ sales/docs đi làm các chứng từ như C/O, Fumi, Phyto, giấy phép, chứng nhận…hay phải đi kiểm hóa,hỗ trợ đi phân tích phân loại
Khai truyền hải quan hoặc hỗ trợ docs khai khi cần thiết
Đãi ngộ: có lương cứng dao động 4-8 triệu/tháng tùy năng lực + tiền làm hàng theo từng lô + tiền làm thêm chủ hàng hỗ trợ hoặc các cơ quan discount cho. Tùy sự khôn ngoan, lương total có thể từ 7-20tr/tháng
Nhìn chung, vị trí giao nhận phù hợp với các bạn nam hơn, với cường độ đi lại rất nhiều.

5. Điều vận đội xe/bãi

Nhận lệnh báo xin xe/cont từ sales và cus. Sắp xếp xe đến đóng hàng, hạ bãi(hàng xuất) hoặc rút hàng, chở về kho đúng lịch (hàng nhập)
Handle đảm bảo việc chuyên chở hàng thuận lợi, xử lý các trouble phát sinh trong quá trình vận tải

IV. Một số vị trí khác liên quan

1. Hải quan

Thuộc biên chế cơ quan hải quan, đại diện cho nhà nước để quản lý các vấn đề về thủ tục hải quan, thuế xuất nhập khẩu và giám sát, kiểm tra hàng hóa.
Thông thường các công chức hải quan được tuyển dụng từ các nguồn như Khoa Thuế-Hải quan của Học viện Tài Chính, Trường Hải Quan Việt Nam, Cao đẳng Tài Chính Hải quan, hoặc các cá nhân tự ứng tuyển thi công chức trong các đợt tuyển dụng.

2.Nhân viên phòng thanh toán quốc tế (Bank)

Đây là vị trí vừa liên quan tới nghiệp vụ ngân hàng, lại vừa cần có kiến thức về xuất nhập khẩu-logistics. Các nhân viên thanh toán quốc tế có nhiệm vụ hỗ trợ các doanh nghiệp trong vấn đề thanh toán quốc tế(mở LC, chuyển TT, mở DP, kiểm tra chứng từ…) và tài trợ tín dụng thương mại.
Thường ưu tiên nguồn nhân lực từ Học viện Ngân Hàng, học viên Tài Chính hoặc Đại học Ngoại Thương.

3.Freelancer

Broker môi giới thương mại, làm agent xuất-nhập hàng giúp khách nước ngoài/NCC trong nước, rất nhạy bén, có ngoại ngữ và chịu khó đi lại.
Còn nhiều vị trí khác nhưng cũng chưa thực sự liên quan nhiều và trực tiếp tới nghiệp vụ xuất nhập khẩu-logistics nên xin không kể ra.
Mỗi công ty có một cách vận hành, cách chia đầu việc hay việc quy trách nhiệm cho từng vị trí là khác nhau. Mỗi vùng miền(Nam-Trung-Bắc) lại có cách làm việc khác nhau.
Hi vọng những kiến thức trên đây hữu ích cho các bạn, để các bạn có cái nhìn toàn diện hơn về nghề, và quyết tâm yêu, theo đuổi nó hơn!