Nội Dung Chính
Danh sách cảnh báo sản phẩm có nguy cơ bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hoặc biện pháp phòng vệ thương mại
Thực hiện chương trình hành động triển khai Quyết định số 824/QĐ-TTg và Nghị quyết số 119/NQ-CP về tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ, Cục Phòng vệ thương mại (PVTM) tiếp tục cập nhật Danh sách theo dõi các mặt hàng có nguy cơ gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp.
Danh sách được xây dựng trên cơ sở theo dõi biến động xuất khẩu của những mặt hàng đã bị thị trường xuất khẩu áp dụng biện pháp PVTM hoặc các biện pháp hạn chế thương mại khác với nước thứ ba nhưng chưa áp dụng đối với Việt Nam.
Từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2021, danh sách theo dõi bao gồm 10 mặt hàng được xác định có nguy cơ bị áp dụng biện pháp chống lẩn tránh, gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hoặc biện pháp phòng vệ thương mại bao gồm các mặt hàng: gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng, tủ gỗ, ghế sofa có khung gỗ, đá nhân tạo, gạch men, xe đạp điện, ống đồng, vỏ bình ga, ghim đóng thùng, gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục. Cụ thể như sau:
1. Gỗ dán từ nguyên liệu gỗ cứng (hardwood plywood) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Các mã HS tham khảo: 4412.31, 4412.32, 4412.33, 4412.34, 4412.94, 4412.99
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ tăng nhanh từ 33,4 triệu USD năm 2016 lên 322,2 triệu USD năm 2019. Riêng trong năm 2019, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng 63,7% so với năm 2018. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6/2020 đến tháng 5/2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 407,3 triệu USD. Tốc độ tăng trưởng đã giảm, chỉ còn tăng 11,3% so với cùng kỳ năm trước, tuy nhiên kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam vẫn chiếm tới 25% tổng kim ngạch nhập khẩu của Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 11 năm 2017.
Tháng 10 năm 2019, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Hoa Kỳ thông báo chính thức điều tra trốn thuế PVTM đối với một số công ty Hoa Kỳ nhập khẩu gỗ dán từ Việt Nam. Tháng 6 năm 2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra lẩn tránh thuế PVTM đối với toàn bộ sản phẩm gỗ dán nhập khẩu từ Việt Nam. Tháng 10 năm 2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đã thông báo khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam. Các vụ việc điều tra của Hoa Kỳ đều chưa có kết luận cuối cùng.
2. Tủ gỗ (Wooden cabinets and vanities) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Các mã HS tham khảo: 9403.40, 9403.60
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng mạnh từ 913 triệu USD năm 2018 lên 1,37 tỷ USD năm 2019 (tăng 50%). Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục tăng 73% so với cùng kỳ năm trước lên gần 2,8 tỷ USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng từ 20,8% năm 2019 lên 34% trong giai đoạn tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
Hoa Kỳ chính thức áp dụng thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 2 năm 2020.
Tháng 10 năm 2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đã thông báo khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam. Vụ việc điều tra của Hoa Kỳ chưa có kết luận cuối cùng.
Bên cạnh cuộc điều tra đang diễn ra, tồn tại khả năng cao Hoa Kỳ có thể khởi xướng các cuộc điều tra khác về PVTM hoặc lẩn tránh thuế đối với mặt hàng tủ gỗ nhập khẩu từ Việt Nam.
3. Ghế sofa có khung gỗ (Seats with wooden frames, upholstered) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Mặt hàng này nằm trong danh sách các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bị Hoa Kỳ đánh thuế 25%.Tháng 10/2020, Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) đã thông báo khởi xướng điều tra về tình hình nhập khẩu và sử dụng gỗ nguyên liệu được khai thác và buôn bán bất hợp pháp tại Việt Nam. Vụ việc điều tra của Hoa Kỳ chưa có kết luận cuối cùng.
Bên cạnh cuộc điều tra đang diễn ra, vẫn tồn tại khả năng Hoa Kỳ khởi xướng các cuộc điều tra khác về PVTM hoặc lẩn tránh thuế đối với mặt hàng ghế sofa nhập khẩu từ Việt Nam.
Một sản phẩm tương tự là ghế bọc đệm (UDS) có xuất xứ từ Việt Nam cũng đã bị Ca-na-đa khởi xướng điều tra CBPG, CTC vào ngày 21 tháng 12 năm 2020. Ngày 03 tháng 8 năm 2021, cơ quan điều tra đã ban hành quyết định điều tra cuối cùng, theo đó xác định biên độ phá giá của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam là từ 9,9% đến 179,5%, và biên độ trợ cấp từ 0% đến 5,5%. Tổng mức thuế CBPG và CTC dự kiến mà các doanh nghiệp Việt Nam phải nộp là từ 9,9% đến 185% tùy từng doanh nghiệp.
4. Đá nhân tạo (Quartz surface products) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Mã HS tham khảo: 6810.99Trong năm 2019, nhập khẩu đá nhân tạo của Hoa Kỳ từ Việt Nam tăng gấp 2,5 lần so với năm 2018, từ 46,3 triệu USD lên 118,2 triệu USD. Đặc biệt từ thời điểm tháng 6 năm 2019 sau khi biện pháp CBPG và CTC chính thức được áp dụng với sản phẩm của Trung Quốc, nhập khẩu đá nhân tạo từ Việt Nam đã tăng rất mạnh. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam đạt 244,5 triệu USD, tăng 53,9% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng từ 10,2% năm 2019 lên 17,5% trong giai đoạn tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
Hoa Kỳ đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tương tự của Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ. Kim ngạch xuất khẩu của Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ sang Hoa Kỳ trước khi bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá còn thấp hơn kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam nên rất có khả năng trong tương lai gần Hoa Kỳ sẽ tiếp tục điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp hoặc điều tra lẩn tránh biện pháp PVTM đối với sản phẩm đá nhân tạo của Việt Nam.
Tháng 01 năm 2021, Văn phòng đại diện của Cơ quan điều tra An ninh nội địa Hoa Kỳ tại thành phố Hồ Chí Minh đã liên hệ với Tổng cục Hải quan và Cục PVTM đề nghị hỗ trợ cung cấp thông tin liên quan đến một doanh nghiệp xuất khẩu đá nhân tạo của Việt Nam đang bị cáo buộc có hành vi chuyển tải bất hợp pháp. Hiện tại, Tổng cục Hải quan đã cung cấp các thông tin theo đề nghị hỗ trợ của phía Hoa Kỳ.
5. Gạch men (ceramic tile) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Các mã HS tham khảo: 6907.21, 6907.22, 6907.23, 6907.30, 6907.40
Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng gạch men của Việt Nam sang Hoa Kỳ đang có xu hướng tăng nhanh, từ 269 nghìn USD năm 2018 lên tới 2,8 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam đã đạt 20,6 triệu USD. Tuy nhiên, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ mới chỉ chiếm 1,1%.
Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế CBPG và CTC đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 4/2020.
Dự báo xuất khẩu gạch men của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tăng nhanh trong giai đoạn tới trong bối cảnh xuất khẩu gạch men của Trung Quốc sang Hoa Kỳ giảm mạnh vì bị áp thuế CBPG và CTC. Vì vậy, cần giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ và tiếp tục theo dõi nguy cơ bị điều tra chống lẩn tránh thuế và các biện pháp PVTM đối với mặt hàng này.
6. Xe đạp điện (Electric bicycles) xuất khẩu sang Hoa Kỳ, EU
Mã HS tham khảo: 8711.60Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đã tăng từ 74 triệu Euro năm 2018 lên 87,5 triệu Euro năm 2019 và giảm nhẹ xuống còn 83,6 triệu Euro năm 2020. Trong giai đoạn 12 tháng kể từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt 46,4 triệu EUR, giảm 41,6% so với giai đoạn cùng kỳ năm trước.
Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 30,4 triệu USD, tăng 30,4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ còn thấp, mới chỉ chiếm 2,6% trong giai đoạn tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
Xe đạp điện của Trung Quốc đang bị thị trường EU áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp và bị thị trường Hoa Kỳ áp thuế 25% theo Mục 301 Luật Thương mại 1974.
Hiệp hội các Nhà sản xuất xe đạp châu Âu đã bày tỏ quan ngại về một doanh nghiệp của Trung Quốc có dấu hiệu gian lận xuất xứ của Việt Nam để lẩn tránh biện pháp PVTM của EU áp dụng đối với sản phẩm Trung Quốc. Trong thời gian qua, qua tăng cường công tác kiểm tra giám sát, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã ngăn chặn một số trường hợp doanh nghiệp kê khai không chính xác về xuất xứ đối với sản phẩm xe đạp điện nên cần tiếp tục đưa vào danh sách cảnh báo.
7. Ống đồng (Seamless refined copper pipe and tube) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Mặt hàng ống đồng của Trung Quốc bị Hoa Kỳ áp thuế chống bán phá giá từ tháng 10/2010.Ngày 20 tháng 7 năm 2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với ống đồng nhập khẩu từ Việt Nam. Ngày 27 tháng 6 năm 2021, Hoa Kỳ đã công bố kết luận cuối cùng về phá giá, theo đó DOC xác đinh ống đồng nhập khẩu từ Việt Nam bán phá giá tại Hoa Kỳ với biên độ 8,35%. Trên cơ sở kết luận của DOC, Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ dự kiến sẽ công bố kết luận cuối cùng về thiệt hại trong tháng 8 năm 2021.
Mặc dù có khả năng cao mặt hàng ống đồng sẽ bị áp dụng mức thuế chống bán phá giá là 8,35% nhưng mức thuế này vẫn thấp hơn đáng kể so với mức thuế chống bán phá giá mà Hoa Kỳ áp dụng đối với ống đồng nhập khẩu từ Trung Quốc (đa số các công ty Trung Quốc bị áp dụng mức thuế 36,05% hoặc 60,85%). Do vậy, vẫn tồn tại nguy cơ lẩn tránh thuế đối với mặt hàng ống đồng.
8. Vỏ bình ga (Steel propane cylinders) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Mã HS tham khảo: 7311.00
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ 30.000 USD năm 2018 lên 3 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam tiếp tục tăng 186,7% so với cùng kỳ năm trước, đạt 16,2 triệu USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ tiếp tục tăng lên đến 4,8%.
Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế CBPG đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ tháng 8/2019.
Mặc dù tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam chưa lớn nhưng cần kiểm tra, xác minh thêm khả năng gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp PVTM đối với mặt hàng này.
9. Ghim đóng thùng (Carton-closing staples) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã tăng từ 98.000 USD năm 2018 lên 1,9 triệu USD năm 2019. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch của Việt Nam tiếp tục tăng lên đến 20,5 triệu USD. Tỷ trọng nhập khẩu từ Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng từ 1,4% năm 2019 lên 14,5% trong giai đoạn tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
Hoa Kỳ đã chính thức áp dụng thuế CBPG đối với sản phẩm tương tự nhập khẩu từ Trung Quốc từ tháng 3/2018.Kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam bắt đầu có sự tăng trưởng nhanh cùng với sự suy giảm mạnh trong kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc. Hiện tại, nhập khẩu từ Việt Nam bắt đầu chiếm một tỷ trọng đáng kể trong tổng nhập khẩu từ Hoa Kỳ. Do đó, bên cạnh hoạt động giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ cần tiếp tục lưu ý khả năng bị điều tra áp dụng biện pháp PVTM đối với mặt hàng này.
10. Gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục (Wood mouldings, millwork products) xuất khẩu sang Hoa Kỳ
Mã HS tham khảo: 4409.10, 4409.22, 4409.29Mặt hàng gỗ thanh và viền dải gỗ được tạo dáng liên tục mới được bổ sung vào Danh sách cảnh báo. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu có dấu hiệu tăng từ tháng 11 năm 2020. Trong giai đoạn 12 tháng từ tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 13,6 triệu USD, tăng 315,6% so với cùng kỳ năm trước. Nhập khẩu từ Việt Nam chiếm 1,42% trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ trong giai đoạn tháng 6 năm 2020 đến tháng 5 năm 2021.
Mặc dù tỷ trọng của Việt Nam trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ còn thấp nhưng Hoa Kỳ đã áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với mặt hàng tương tự của Trung Quốc từ tháng 12 năm 2020 với mức thuế suất tương đối cao (thuế CBPG thấp nhất là 33,87%, thuế CTC thấp nhất là 20,56%) nên cần giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ và khai báo xuất xứ đối với mặt hàng này để ngăn chặn các hành vi gian lận có thể xảy ra nhằm hưởng lợi từ chênh lệch thuế.
Nguồn: Cục Phòng vệ thương mại
