Quy định an toàn, an ninh trong vận tải hàng không

Nội Dung Chính

Quy định an toàn, an ninh trong vận tải hàng không

Ngành vận tải hàng không được xem là phương thức vận tải hiện đại và nhanh nhất, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro liên quan đến an toàn và an ninh. Vì vậy, các quy định an toàn (safety) và an ninh (security) trong vận tải hàng không ra đời nhằm bảo đảm mọi chuyến bay diễn ra trơn tru, bảo vệ hành khách, phi hành đoàn, hàng hóa và cả cộng đồng quốc tế. Đây là một trong những trụ cột quan trọng nhất mà bất kỳ doanh nghiệp logistics nào cũng phải nắm vững.

1. Phân biệt an toàn và an ninh trong hàng không

An toàn (Safety): tập trung vào việc ngăn ngừa tai nạn, sự cố kỹ thuật và bảo vệ con người, phương tiện trong quá trình vận tải. Ví dụ: đóng gói hàng nguy hiểm đúng chuẩn, kiểm tra chất lượng container hàng hóa (ULD).
An ninh (Security): hướng đến việc ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật như khủng bố, buôn lậu, vận chuyển chất cấm. Ví dụ: soi chiếu hàng hóa, quy định về người có quyền tiếp cận khu vực hạn chế.

👉 Hai yếu tố này luôn song hành, bổ sung cho nhau để bảo đảm sự tin cậy trong vận tải hàng không quốc tế.

2. Cơ sở pháp lý quốc tế về an toàn, an ninh

Hệ thống quy định này được xây dựng từ nhiều nguồn:

ICAO Annex 17: đưa ra tiêu chuẩn về an ninh hàng không, được tất cả quốc gia thành viên áp dụng.
IATA Regulations: gồm nhiều bộ quy chuẩn như DGR (Dangerous Goods Regulations), LAR (Live Animals Regulations), PCR (Perishable Cargo Regulations).
Công ước Montreal và Warsaw: quy định trách nhiệm của các bên khi có sự cố.
Luật hàng không dân dụng quốc gia: bổ sung quy định riêng phù hợp từng nước.

3. Quy định an toàn đối với hàng hóa

Trong vận tải hàng hóa bằng đường hàng không, các yêu cầu an toàn tập trung vào:

Hàng nguy hiểm (Dangerous Goods): phải được phân loại, đóng gói, ghi nhãn và khai báo đúng theo IATA DGR.
Động vật sống: vận chuyển theo tiêu chuẩn IATA LAR, bảo đảm điều kiện nhiệt độ, oxy và chuồng trại.
Hàng dễ hỏng: tuân thủ IATA PCR, yêu cầu về nhiệt độ, bao bì giữ lạnh.
ULD (Unit Load Devices): container và pallet phải đạt chuẩn, không hư hỏng, đảm bảo phân bổ trọng tải hợp lý.

Quy định an toàn, an ninh trong vận tải hàng không

4. Quy định an ninh đối với hàng hóa

An ninh hàng không chú trọng kiểm soát các nguy cơ từ bên ngoài:

Sàng lọc và soi chiếu hàng hóa: tất cả hàng trước khi lên máy bay đều phải qua máy soi X-quang hoặc kiểm tra thủ công.
Kiểm soát nhân sự: chỉ những người có thẩm quyền mới được tiếp cận khu vực hàng hóa và máy bay.
Quy định về hàng hóa có rủi ro cao: như vũ khí, chất cháy nổ, hóa chất độc hại – bị cấm tuyệt đối hoặc chỉ vận chuyển theo giấy phép đặc biệt.
Chương trình an ninh quốc gia (NCASP): mỗi quốc gia phải xây dựng chương trình riêng để bảo đảm tuân thủ ICAO.

5. Trách nhiệm của các bên liên quan

Shipper (người gửi): phải khai báo trung thực, đóng gói đúng chuẩn, không gửi hàng cấm.
Forwarder/Đại lý hàng hóa: có trách nhiệm kiểm tra sơ bộ, tư vấn cho khách hàng, chuẩn bị chứng từ đầy đủ.
Hãng hàng không: thực hiện soi chiếu, kiểm tra, và từ chối hàng không đạt chuẩn.
Nhà chức trách hàng không: ban hành luật, giám sát, xử lý vi phạm.