Theo ông Nguyễn Hoàng Tuấn- Phó Cục trưởng Cục Thuế XNK (Tổng cục Hải quan), thời gian qua, tình hình gian lận thương mại nói chung gian lận qua giá nói riêng còn diễn biến phức tạp, tập trung chủ yếu ở một số hình thức gian lận như khai báo trị giá thấp hơn thực tế. DN không tính hoặc không khai báo chi phí hoặc trị giá các khoản trợ giúp, phí bản quyền, phí giấy phép. Trong 6 tháng đầu năm 2016, qua giám sát, cơ quan Hải quan đã phát hiện vẫn còn tình trạng người khai hải quan khai báo trị giá thấp hơn giá thực tế (như mặt hàng xe ô tô, gà, cá đông lạnh…), khai báo hàng lỗi mốt, tồn kho, hàng loại B,C… (mặt hàng giấy dán tường, gạch, vải…), khai báo sai tên hàng hoá, hoặc khai báo chung chung tên hàng hoá để hạ thấp trị giá khai báo (mặt hàng thịt trâu đông lạnh), có cả trường hợp không khai báo phí bản quyền, các khoản chi phí vận tải (phí CIC – phí điều chuyển container rỗng, EBS – phụ phí xăng dầu) vào trị giá hải quan.

Phó Cục trưởng Cục Thuế XNK cho biết, trước tình hình này, Tổng cục Hải quan đã có nhiều biện pháp chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc siết chặt công tác quản lý thuế, tập trung vào các hình thức gian lận thương mại mới phát sinh, gây thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước, đặc biệt là các hình thức gian lận về trị giá,

Trong đó, Tổng cục Hải quan đã tập trung từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật để tạo hành lang pháp lý ổn định, định hướng quản lý hải quan theo các chuẩn mực quốc tế, xây dựng pháp luật về hoạt động tình báo Hải quan và hoàn thiện môi trường pháp lý trong công tác quản lý giá.

Tập trung xây dựng Danh mục quản lý rủi ro về trị giá tính thuế, trong đó tập trung vào những nhóm hàng có kim ngạch XNK lớn, thuế suất cao… Đây chính là cơ sở để cơ quan Hải quan xác định dấu hiệu nghi vấn, thực hiện tham vấn, bác bỏ trị giá khai báo để xác định lại trị giá nhằm chấm dứt tình trạng các mặt hàng có kim ngạch lớn, thuế suất thuế XNK cao nhưng giá khai báo lại thấp nhằm mục đích trốn thuế.

Cơ sở dữ liệu về giá, Danh mục hàng hóa XK, NK rủi ro về trị giá đã thường xuyên được cập nhật, bổ sung. Lần điều chỉnh gần nhất là cuối tháng 5-2016, theo đó điều chỉnh mức giá của khoảng 785 dòng hàng (nâng số lượng dòng hàng thuộc danh mục lên trên 6.000 dòng), tập trung vào các mặt hàng như ô tô du lịch, ô tô tải, thép, ắc quy, lốp, rượu bia các loại, thiết bị điện gia dụng, thiết bị vệ sinh, thịt các loại, theo hướng sát với thực tế giá XNK, là cơ sở để cơ quan Hải quan đối chiếu, so sánh, kiểm tra giám sát, thực hiện tham vấn và kiểm tra sau thông quan, tạo mặt bằng cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp NK.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan thường xuyên kiểm tra, rà soát và có công văn chấn chỉnh các Cục Hải quan địa phương trong việc kiểm tra, xác định đối tượng cụ thể thực hiện theo đúng quy định, đồng thời sẽ xử lý trách nhiệm của công chức, lãnh đạo bộ phận có liên quan nếu không thực hiện đúng quy định.

Ông Nguyễn Hoàng Tuấn cũng cho biết, nhằm tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan về trị giá hải quan đối với hàng hóa XNK, đồng thời thực hiện thống nhất quy định kiểm tra sau khi hàng hóa đã thông quan. Tổng cục Hải quan đã có công văn yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố kiểm tra trị giá đối với các lô hàng đã thông quan trong thời hạn 60 ngày và các lô hàng thông quan sau thời hạn 60 ngày.

Trong đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu Cục trưởng Cục Hải quan các tỉnh, thành phố căn cứ tình hình thực tế tại đơn vị chỉ đạo các đơn vị chức năng thực hiện kiểm tra sau khi hàng hóa đã thông quan trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày thông quan đối với các mặt hàng nghi vấn về trị giá khai báo thuộc Danh mục các mặt hàng XNK trọng điểm do Tổng cục Hải quan ban hành, có thuế suất cao, trị giá lớn, có nguy cơ gian lận cao về trị giá… để bác bỏ trị giá khai báo, xác định trị giá theo đúng quy định.

Về dài hạn, Tổng cục Hải quan đang từng bước hoàn thiện cơ sở dữ liệu, Danh mục để có một cơ sở dữ liệu chuẩn nhằm phục vụ cho quá trình kiểm tra, quản lý công tác trị giá. Cùng với đó, xây dựng Nghị định về trị giá hải quan, Nghị định về phân loại hàng hóa nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện.