Giải pháp chuỗi lạnh trong logistics hàng không hiện đại

Nội Dung Chính

Giải pháp Cold Chain Logistics (Chuỗi lạnh) trong hàng không: Bảo đảm chất lượng hàng hóa nhạy cảm

Trong vận tải hàng không, nhiều loại hàng hóa yêu cầu bảo quản nhiệt độ nghiêm ngặt. Đặc biệt là dược phẩm, thực phẩm tươi sống và mẫu sinh học. Cold chain logistics (chuỗi lạnh) là giải pháp then chốt để duy trì chất lượng trong suốt hành trình. Ngành hàng không đang đẩy mạnh đầu tư chuỗi lạnh để phục vụ nhu cầu toàn cầu hóa ngày càng tăng.

1. Cold chain logistics là gì?

Cold chain logistics là hệ thống vận chuyển hàng hóa trong điều kiện nhiệt độ được kiểm soát chặt chẽ. Hệ thống này bao gồm kho lạnh, phương tiện vận chuyển lạnh, thiết bị theo dõi nhiệt độ và quy trình bảo quản đồng nhất.

Trong ngành hàng không, cold chain logistics đặc biệt quan trọng do thời gian vận chuyển ngắn nhưng rủi ro cao. Nếu nhiệt độ không ổn định, hàng hóa dễ bị hỏng, gây thiệt hại lớn.

Chuỗi lạnh hàng không được thiết kế để giữ nhiệt độ ổn định từ điểm xuất phát đến điểm đích. Điều này yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các khâu trong chuỗi cung ứng.

2. Đối tượng hàng hóa cần chuỗi lạnh trong hàng không

Dược phẩm và vaccine:

Đây là nhóm hàng có yêu cầu khắt khe nhất. Nhiệt độ thường dao động từ 2–8°C hoặc âm sâu dưới -20°C. Việc bảo quản sai nhiệt độ có thể làm mất hiệu lực của thuốc.

Thực phẩm tươi sống:

Hải sản, trái cây, rau củ và sản phẩm chế biến cần giữ độ tươi ngon đến tay người tiêu dùng. Thay đổi nhiệt độ khiến chất lượng giảm sút, ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm.

Mẫu sinh học và thiết bị y tế:

Các mẫu máu, mô, hoặc sinh phẩm xét nghiệm cần giữ lạnh để bảo toàn đặc tính. Đây là loại hàng hóa đặc biệt nhạy cảm trong quá trình vận chuyển.

Chuỗi cung ứng thực phẩm lạnh tại Việt Nam.

3. Giải pháp chuỗi lạnh trong vận tải hàng không

Hệ thống kho lạnh tại sân bay:

Các sân bay quốc tế xây dựng kho lạnh chuyên biệt phục vụ lưu trữ hàng hóa nhạy cảm. Kho được trang bị cảm biến, camera và hệ thống cảnh báo nhiệt độ.

Thùng chứa lạnh chuyên dụng (ULD lạnh):

Sử dụng thùng chứa có khả năng duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt chuyến bay. Một số thùng còn tích hợp hệ thống làm lạnh độc lập, đảm bảo không phụ thuộc vào máy bay.

Thùng chứa lạnh chuyên dụng (ULD lạnh)

Giám sát nhiệt độ theo thời gian thực:

Ứng dụng thiết bị IoT để theo dõi và ghi nhận nhiệt độ liên tục. Dữ liệu được gửi về trung tâm điều hành để xử lý kịp thời khi có sự cố.

Đào tạo và quy trình chuẩn hóa:

Nhân sự logistics được huấn luyện để xử lý hàng lạnh đúng kỹ thuật. Quy trình vận hành phải đồng bộ giữa hãng bay, kho hàng, và đội ngũ giao nhận.

4. Vai trò của hàng không trong chuỗi lạnh toàn cầu

Vận tải hàng không giúp rút ngắn thời gian lưu chuyển của hàng hóa nhạy cảm. Đây là lợi thế lớn so với đường bộ hoặc đường biển.

Ngoài ra, sân bay có thể kết nối trực tiếp giữa các trung tâm sản xuất và tiêu thụ toàn cầu. Điều này đặc biệt quan trọng trong các chiến dịch phân phối vaccine hoặc thực phẩm tươi xuất khẩu.

Hàng không cũng cho phép vận chuyển số lượng nhỏ nhưng giá trị cao, phù hợp với đặc tính của nhiều loại hàng lạnh.

5. Thách thức trong vận hành cold chain logistics hàng không

Chi phí cao:

Đầu tư kho lạnh, thiết bị và thùng lạnh tiêu chuẩn là khoản chi lớn. Ngoài ra, chi phí vận chuyển hàng lạnh qua đường hàng không cao hơn bình thường.

Nguy cơ đứt gãy nhiệt độ:

Việc chuyển giao giữa các khâu có thể làm gián đoạn chuỗi lạnh. Nếu không kiểm soát tốt, hàng dễ bị hỏng trong thời gian rất ngắn.

Yêu cầu đồng bộ công nghệ:

Các bên tham gia phải sử dụng hệ thống quản lý dữ liệu tương thích. Điều này giúp thông tin về nhiệt độ, vị trí và thời gian luôn chính xác.

6. Xu hướng phát triển và tiềm năng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, nhu cầu vận chuyển dược phẩm, thực phẩm và hàng nhạy cảm đang tăng mạnh. Các sân bay lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất và Long Thành được định hướng xây dựng trung tâm logistics lạnh chuyên dụng.

Một số doanh nghiệp logistics đã bắt đầu đầu tư vào kho lạnh và ULD lạnh tiêu chuẩn quốc tế. Đây là bước đi quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh và kết nối thị trường toàn cầu.

Việc áp dụng công nghệ IoT, blockchain và AI vào quản lý chuỗi lạnh cũng đang được nghiên cứu. Mục tiêu là tạo ra hệ thống kiểm soát thông minh, giảm rủi ro và tăng hiệu quả vận hành.

Kết luận

Cold chain logistics trong hàng không là giải pháp không thể thiếu để đảm bảo an toàn và chất lượng cho hàng hóa nhạy cảm. Việc đầu tư đúng hướng vào hạ tầng, công nghệ và quy trình vận hành sẽ giúp ngành hàng không Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bối cảnh thương mại xuyên biên giới phát triển mạnh, chuỗi lạnh hàng không chính là chìa khóa mở ra cơ hội tăng trưởng bền vững.