Hàng không Nga phát đi tín hiệu tích cực trước thềm điện đàm thượng đỉnh Putin – Trump
Hàng không Nga phát đi tín hiệu tích cực trước thềm điện đàm thượng đỉnh Putin - Trump
Nội Dung Chính
Hàng không Nga phát đi tín hiệu tích cực trước thềm điện đàm thượng đỉnh Putin – Trump
Trong bối cảnh chuẩn bị cho cuộc điện đàm thượng đỉnh được chờ đợi giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump – người đang tái tranh cử nhiệm kỳ 2 trong cuộc bầu cử Mỹ sắp tới – ngành hàng không Nga bất ngờ phát đi tín hiệu tích cực, làm dấy lên nhiều kỳ vọng về khả năng “tan băng” trong một số lĩnh vực, đặc biệt là hàng không dân dụng.
Bối cảnh đối thoại cấp cao và kỳ vọng cải thiện quan hệ
Theo các nguồn tin, ông Putin và ông Trump đang lên lịch điện đàm trong vài tuần tới. Cuộc điện đàm chưa được xác nhận chính thức từ hai bên. Nếu diễn ra, đây sẽ là lần đối thoại đầu tiên của họ từ sau khủng hoảng Ukraine năm 2022. Kể từ đó, phương Tây đã áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt lên Nga. Các biện pháp bao gồm cấm vận hàng không và đóng cửa không phận Nga. Bất kỳ tín hiệu tích cực nào từ ngành hàng không đều có ý nghĩa chiến lược. Chúng mang tính biểu tượng trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị kéo dài.
Hàng không Nga phát đi tín hiệu tích cực trước thềm điện đàm thượng đỉnh Putin – Trump
Nga tuyên bố từng bước phục hồi ngành hàng không dân dụng
Trong thông cáo được Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga (Rosaviatsiya) công bố mới đây, các chỉ số vận tải hàng không nội địa của Nga đã có sự phục hồi rõ rệt trong quý I/2025. Cụ thể, lượng hành khách nội địa tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không tăng 12%. Đây là mức tăng trưởng đáng kể trong bối cảnh Nga vẫn đang bị cấm vận bởi nhiều hãng sản xuất máy bay phương Tây, đặc biệt là Boeing và Airbus.
Rosaviatsiya khẳng định việc sử dụng linh hoạt đội tàu bay hiện có, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ sản xuất máy bay nội địa như Sukhoi Superjet 100, MC-21 và Tu-214, là nhân tố chính giúp duy trì hoạt động khai thác hàng không. Đồng thời, Nga đã mở rộng các tuyến bay hợp tác với các nước không tham gia cấm vận, đặc biệt là các quốc gia Trung Á, Trung Đông và Đông Nam Á.
Thông điệp tích cực gửi đến Mỹ và phương Tây?
Các chuyên gia cho rằng Nga đưa tin hàng không tích cực không phải ngẫu nhiên. Đây có thể là chiến lược ngoại giao mềm của Moscow. Nga muốn chứng minh sẵn sàng đối thoại và hợp tác. Họ chọn bắt đầu từ lĩnh vực ít nhạy cảm hơn như hàng không dân dụng. Thông điệp được phát đi trước khi đàm phán các chủ đề nóng như Ukraine hay NATO.
Một số hãng tin phương Tây như Reuters, Bloomberg đưa ra nhận định tương tự. Nga có kế hoạch mời tập đoàn hàng không nước ngoài dự MAKS 2025. Các tập đoàn này không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi lệnh cấm vận. Đây được xem là dấu hiệu mở cửa ngoại giao kỹ thuật. Nếu diễn ra, đây là lần đầu Nga giao lưu hàng không quốc tế sau gần 4 năm.
Đòn bẩy từ chính sách “tự cường” hàng không
Từ khi xung đột Ukraine bùng phát, hàng không Nga đối mặt nhiều khó khăn. Nga mất quyền tiếp cận phụ tùng từ Boeing và Airbus. Các hãng phương Tây cắt hỗ trợ bảo trì và bảo hiểm. Đội tàu bay Nga xuống cấp do thiếu linh kiện thay thế. Moscow chuyển sang chiến lược “tự cường” trong ngành hàng không. Nga phát triển sản xuất máy bay, động cơ và thiết bị điện tử. Mạng lưới sân bay nội địa cũng được đầu tư mở rộng.
Chỉ trong năm 2024, Nga đã đưa thêm 14 chiếc Superjet 100 mới vào khai thác, đồng thời hoàn thiện dây chuyền sản xuất MC-21 – dòng máy bay thân hẹp nội địa được kỳ vọng thay thế A320 và Boeing 737. Ngoài ra, Moscow cũng tăng cường hợp tác kỹ thuật với Trung Quốc trong dự án máy bay thân rộng CR929 và ký các thỏa thuận chia sẻ bảo dưỡng với Iran và Ấn Độ.
Tín hiệu lạc quan hay nước cờ chiến lược?
Việc truyền thông Nga đẩy mạnh đưa tin về sự phục hồi ngành hàng không vào thời điểm này có thể mang hai thông điệp. Thứ nhất, đó là tín hiệu trấn an dư luận trong nước, khẳng định rằng Nga có đủ khả năng duy trì ngành vận tải hàng không dù bị cô lập. Thứ hai, đây là cách để phát đi lời “mời gọi” kín đáo tới phương Tây – đặc biệt là trong bối cảnh Donald Trump có xu hướng ủng hộ việc giảm vai trò can thiệp của Mỹ tại châu Âu nếu đắc cử.
Đối với Mỹ, đặc biệt là đội ngũ của ông Trump, lĩnh vực hàng không không phải là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại. Tuy nhiên, đây có thể là “cửa mở mềm” giúp hai bên thiết lập lại kênh đối thoại, từ đó tiến tới các nội dung phức tạp hơn. Việc phục hồi một số tuyến bay dân dụng giữa Nga và các nước thân phương Tây trong tương lai gần cũng không phải là điều quá xa vời nếu bối cảnh chính trị thay đổi.
Hàng không Nga phát đi tín hiệu tích cực trước thềm điện đàm thượng đỉnh Putin – Trump
Kỳ vọng vào giai đoạn hạ nhiệt căng thẳng
Nhiều chuyên gia cho rằng chưa chắc điện đàm Putin – Trump sẽ tạo thay đổi lớn. Tuy nhiên, đây có thể là tín hiệu cho giai đoạn “hạ nhiệt chiến lược” sau căng thẳng kéo dài. Trong kịch bản lạc quan, hàng không dân dụng có thể trở thành “kênh ngoại giao kỹ thuật”. Kênh này giúp các bên giữ liên lạc và hợp tác ở mức tối thiểu. Điều đó giúp tránh để quan hệ quốc tế rơi vào đối đầu toàn diện.
Nếu không có tiến triển mới, hàng không Nga sẽ tiếp tục con đường tự lực. Các bước đi sẽ thận trọng nhưng có chiến lược rõ ràng. Sự phục hồi của ngành hàng không Nga cho thấy khả năng thích ứng mạnh mẽ. Vận tải hàng không vẫn giữ vai trò không thể thay thế trong kinh tế toàn cầu. Điều này đúng cả khi thế giới bị chia cắt vì địa chính trị.