Nội Dung Chính
Việc chuyển đổi logistics đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU
Bà Nguyễn Thảo Hiền là Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ, Bộ Công Thương. Bà cho biết năm 2024 đánh dấu 4 năm Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU có hiệu lực. Hiệp định EVFTA đã giúp Việt Nam và EU duy trì tăng trưởng thương mại song phương. Điều này diễn ra bất chấp đại dịch COVID-19 và xung đột địa chính trị. Trong 8 tháng năm 2024, kim ngạch thương mại Việt Nam – EU đạt gần 45 tỷ USD. Con số này tăng 15,8% so với cùng kỳ. Xuất khẩu từ Việt Nam sang EU đạt 34,1 tỷ USD, tăng 17,4% so với năm 2023.
Thương Mại Việt Nam – EU: Tiềm Năng Tăng Trưởng
Bà Hiền cho rằng những con số này phản ánh sự phục hồi kinh tế tại EU. Các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tốt cơ hội từ EVFTA. Ngành logistics Việt Nam và các đối tác EU đã đóng góp tích cực. Tuy nhiên, xuất nhập khẩu Việt Nam và EU đang gặp nhiều thách thức. Thị trường khó dự đoán và nhu cầu tiêu dùng EU còn yếu. Xung đột chính trị và quân sự chưa giảm nhiệt ở nhiều khu vực. Ngoài ra, EU ngày càng yêu cầu cao về xanh hoá chuỗi giá trị. Để tăng hiệu quả xuất khẩu, logistics Việt Nam cần cải thiện hạ tầng. Nâng cao năng lực vận hành và giảm chi phí là điều cần thiết để cạnh tranh.
Ông Chandler So là Giám đốc điều hành GEODIS Vietnam. Ông cho biết việc Việt Nam tham gia nhiều FTA đã thúc đẩy sản xuất xuất khẩu. Các hiệp định như CPTTP và EVFTA góp phần vào điều này. Cuộc chiến thương mại và đại dịch buộc các nhà sản xuất đa dạng hóa mạng lưới vận chuyển. Nhờ đó, Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất hàng đầu tại ASEAN.
Thách Thức và Cơ Hội trong Ngành Logistics Việt Nam
Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 16 của EU. Việt Nam là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 và nhập khẩu lớn thứ 5 của EU. Việt Nam chủ yếu xuất khẩu điện thoại, sản phẩm điện tử, giày dép và máy móc. Ngành dệt may cũng là một mặt hàng xuất khẩu quan trọng. EU xuất khẩu sang Việt Nam máy tính, linh kiện điện tử và máy móc. EU còn xuất khẩu dược phẩm, hóa chất và thức ăn chăn nuôi.
Ông Carlos Zepeda là chuyên gia kinh tế hàng hải cao cấp. Ông cho biết tăng trưởng sản xuất đã thúc đẩy thương mại hàng hải Việt Nam trong 20 năm qua. Dân số đông và vị trí gần các thị trường lớn là lợi thế cạnh tranh. Liên kết chuỗi giá trị khu vực và chi phí lao động thấp cũng tạo thuận lợi. Việt Nam trở thành cơ sở xuất khẩu cho nhiều công ty đa quốc gia. Mức độ tập trung xuất khẩu đang ngày càng tăng. Điều này thúc đẩy ngành logistics Việt Nam phát triển để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hoá.
Ngành logistics Việt Nam vẫn còn non trẻ và đối mặt với nhiều hạn chế. Đầu tư cơ sở hạ tầng tập trung vào số lượng hơn chất lượng. Hầu hết các cảng có quy mô nhỏ và chưa đáp ứng nhu cầu công nghiệp. Cảng và khu công nghiệp thường tách biệt, gây khó khăn cho việc kết nối hạ tầng.
Yếu Tố Ảnh Hưởng đến Xuất Khẩu Việt Nam
Chuyên gia Carlos Zepeda cho biết Việt Nam đang nổi lên như nhà cung cấp hàng tiêu dùng cho EU. Việt Nam chỉ đứng sau Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ trong lĩnh vực này. Ngoài ra, Việt Nam đã tự định vị là nhà cung cấp sản phẩm giá trị gia tăng. Việt Nam hiện là nhà cung cấp hàng công nghệ cao lớn thứ 3 sau Trung Quốc và Hoa Kỳ. Với tốc độ tăng trưởng hiện tại, thương mại container giữa Việt Nam và châu Âu dự kiến sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050.
Theo chuyên gia, nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam. Các yếu tố này bao gồm nguyên liệu, năng lượng và quy mô thị trường. Ngoài ra, lao động và chuyên môn cũng quan trọng. Môi trường kinh doanh, tích hợp chuỗi cung ứng và hạ tầng cũng có ảnh hưởng. Việt Nam cần cải thiện hạ tầng để phát triển. Cần tích hợp các cảng quy mô lớn với khu công nghiệp. Điều này giúp tối đa hóa hiệu suất và cắt giảm chi phí logistics.
Tân Cảng Sài Gòn: Chuyển Đổi Để Đáp Ứng Tiêu Chuẩn Xanh
Ông Trần Ngọc Quân là Tham tán thương mại tại Thương vụ Việt Nam tại EU và Bỉ. Ông cho biết trước COVID-19, logistics của EU phát triển mạnh mẽ. Sau dịch, nhiều cảng biển thiếu nhân lực trầm trọng. Xung đột Nga – Ukraine đã hạn chế hoạt động của nhiều cảng và chuyến vận tải biển. Vận tải đường sắt liên vận cũng bị gián đoạn. Căng thẳng tại Biển Đỏ làm khó khăn cho vận chuyển hàng hoá đến và đi từ EU. Giá cước vận tải đường biển từ Việt Nam sang EU đã tăng hơn gấp đôi từ đầu năm 2024. Nhiều container sản phẩm có giá trị thấp hơn cả giá cước vận chuyển, khiến hàng hoá Việt Nam khó cạnh tranh.
Trong bối cảnh EU, các thị trường phát triển yêu cầu tiêu chuẩn xanh cho chuỗi cung ứng. Hệ thống cảng của Tân Cảng Sài Gòn đã chuyển đổi sang năng lượng mặt trời. Họ cũng ứng dụng tự động hoá để tối ưu quy trình giao nhận hàng hoá. Tân Cảng đang chuyển từ nhiên liệu hoá thạch sang năng lượng sạch. Đến nay, Tân Cảng đã có 2 cảng đạt tiêu chuẩn cảng xanh châu Á. Cảng Cát Lái ở TP. Hồ Chí Minh và cảng Cái Mép tại Bà Rịa – Vũng Tàu đều đạt tiêu chuẩn này. Tân Cảng Sài Gòn tích cực hội nhập và mở rộng hợp tác với các hãng tàu và cảng quốc tế. Họ cũng đang thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá sang thị trường EU.
