Cold Chain Logistics: Chuỗi lạnh hàng không và cuộc đua giữ nguyên “độ tươi toàn cầu”

Nội Dung Chính

Cold Chain Logistics: Chuỗi lạnh hàng không và cuộc đua giữ nguyên “độ tươi toàn cầu”

❄️ Một bó hoa tươi từ Hà Lan, một lô vaccine từ Nhật hay hộp sashimi trên bàn ăn ở Việt Nam — tất cả đều có thể đã “bay nửa vòng Trái Đất” trong điều kiện nhiệt độ được kiểm soát chính xác từng độ C.
Đó là kỳ công của Cold Chain Logistics – chuỗi cung ứng lạnh trong vận tải hàng không, nơi mỗi phút trễ, mỗi lần dao động nhiệt đều có thể khiến cả lô hàng “tan chảy”.

1. Cold Chain Logistics là gì?

Cold Chain Logistics là hệ thống vận chuyển và lưu trữ hàng hóa trong điều kiện nhiệt độ kiểm soát chặt chẽ, nhằm bảo đảm chất lượng sản phẩm từ điểm gửi đến điểm nhận.

👉 Trong hàng không, chuỗi lạnh đặc biệt quan trọng với:

Dược phẩm, vaccine, sinh phẩm y tế.
Thực phẩm tươi sống, hoa, hải sản.
Mẫu nghiên cứu, hàng thử nghiệm.

2. Các mắt xích trong chuỗi lạnh hàng không

Chuỗi lạnh không chỉ là “kho lạnh” – mà là một hệ thống đồng bộ gồm nhiều giai đoạn:

Kho xuất (origin cold warehouse): giữ nhiệt độ ổn định trước khi bay.
Vận chuyển ra sân bay: bằng xe lạnh hoặc container có điều hòa.
Xử lý tại sân bay: lưu kho tại khu cold storage của airline/terminal.
Trên chuyến bay: bảo quản bằng ULD lạnh (Envirotainer, RAP, RKN…).
Sân bay đến & giao hàng cuối: duy trì chuỗi lạnh đến tận tay người nhận.

Chỉ cần một mắt xích “đứt nhiệt”, hàng hóa có thể bị hỏng hoặc mất giá trị hoàn toàn.

3. Nhiệt độ tiêu chuẩn trong vận chuyển hàng không

Nhóm hàng	Dải nhiệt độ yêu cầu	Ví dụ tiêu biểu
Deep Frozen (-20°C đến -80°C)	Vaccine, mẫu y tế đặc biệt	Vaccine mRNA, tế bào sinh học
Chilled (2°C – 8°C)	Thực phẩm, thuốc bảo quản lạnh	Sữa, insulin, hải sản
Controlled Room Temp (15°C – 25°C)	Dược phẩm, mỹ phẩm	Thuốc viên, kem dưỡng
Ambient (>25°C)	Hàng không yêu cầu lạnh nhưng cần tránh nhiệt cao	Chocolate, mỹ phẩm cao cấp

4. Các thiết bị và giải pháp phổ biến

ULD lạnh (Envirotainer, CSafe, SkyCell): container có khả năng làm lạnh tự động.
Dry Ice (CO₂ rắn): dùng cho hàng đông lạnh sâu, nhưng phải tuân thủ DGR.
Gel packs / PCM: duy trì nhiệt độ ổn định trong chuyến bay ngắn.
Kho lạnh sân bay (Cool Center): được đặt tại hub logistics của các hãng lớn như Emirates SkyCargo, Singapore Airlines, Korean Air…

Cold Chain Logistics: Chuỗi lạnh hàng không và cuộc đua giữ nguyên “độ tươi toàn cầu”

5. Tiêu chuẩn và chứng nhận quốc tế

IATA CEIV Pharma: chứng nhận vàng cho chuỗi lạnh dược phẩm.
GDP (Good Distribution Practice): đảm bảo phân phối thuốc đúng điều kiện.
WHO PQS: tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới cho thiết bị bảo quản lạnh.

6. Thách thức trong chuỗi lạnh hàng không

Kiểm soát nhiệt độ liên tục: thay đổi khí hậu, thời gian nối chuyến.
Chi phí cao: container lạnh, năng lượng, kho bảo quản đặc biệt.
Tuân thủ quy định khắt khe: đặc biệt với vaccine hoặc hàng y tế.
Thiếu hạ tầng tại một số sân bay nhỏ: không đủ kho lạnh đạt chuẩn.

7. Xu hướng phát triển hiện nay

Số hóa giám sát nhiệt độ: cảm biến IoT & blockchain lưu trữ dữ liệu real-time.
Tối ưu năng lượng xanh: giảm phát thải trong chuỗi lạnh.
Đầu tư trung tâm cold hub tại châu Á: Việt Nam, Thái Lan, Singapore đang nổi lên.
Gia tăng vận chuyển dược phẩm đường hàng không: sau đại dịch COVID-19, nhu cầu vaccine và thuốc đặc trị tăng mạnh.